برگزاری مراسم بزرگداشت فرهنگ پژوهان و نکوداشت دکتر محمدمهدی ناصح
به گزارش روابط عمومی و اطلاعرسانی دانشگاه بیرجند، در مراسم بزرگداشت فرهنگ پژوهان دکتر احمد لامعیگیو، سرپرست دانشگاه بیرجند سخن خود را با شعری از ایرج میرزا با مضمون؛ برادر جان خراسان است اینجا/ سخن گفتن نه آسان است اینجا /خراسان مردم باهوش دارد/ خراسانی دولب ده گوش دارد" آغاز کرد و با خیرمقدم به میهمانان گرانقدر ایام و اعیاد خجسته عید سعید فطر را شادباش گفت و افزود: از همه برگزار کنندگان این محفل که با یاد و نام استاد فرزانه مرحوم دکتر ناصح بنا شده است من جمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، معاونت فرهنگی دانشگاه و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان تشکر ویژه می نمایم. سرپرست دانشگاه بیرجند تأکید کرد: وقتی به تاریخ گذشته ایران نگاه میکنیم در مقام مقایسه با دیگر تمدنها و دیگر فرهنگها، ایران دارای دو خصیصه ویژه است که ما را از دیگر فرهنگها متمایز میکند، 1. ایران در طول تاریخ از دوران باستان تا ظهور دین مبین اسلام و پذیرش دین اسلام با قلبی روشن و ضمیری پاک و با جان دل، ایرانیان مردمانی یکتا و موحد بودهاند و خصیصه دوم از دوره مادها و هخامنشیان تا به امروز ایران در معرض تجاوزات و لشکرکشیهای متعدد قرار گرفته است اما ایرانیان با استفاده از ابزار و عنصر نرم افزاری و فرهنگشان توانستهاند اقوام یاغی، متجاوز و سرکش را رام کنند که قوم سفاک و خونریز مغول از آن دسته است و در سایه برتری و غنای اندیشه توانستیم دیگر فرهنگها را در فرهنگ غنی خودمان حذف کنیم. وی گفت: آثار به جا مانده از هر تمدنی نشانگر هویت فرهنگی و غنای فکر و اندیشه آن مردم می باشد که با این ویژگی ها می توانیم شناخت نسبی نسبت به آن فرهنگ بدست آوریم. دکتر لامعی افزود: وقتی به خراسان جنوبی و بویژه شهر بیرجند و روستاها و امکنه مراجعه میکنیم برخی از اسامی هنوز قلم اندیشمندان و پژوهشگران به آن دست نیافته و معانی آن برای همگان برملا نشده است و بعنوان نمونه میتوان به روستاهای شاه گنج، شوشود، راتوک و ... که رمزگشایی حوزه معنایی آنها انجام نشده است اشاره کرد و در کنار اینها نامهای مانایی داریم همچون گیو، مختاران، روشناوند، نوکند، چهکند و ... که در حوزه معنایی آنها بحث تقدس و اسطورههای کهن و فرهگ ایرانی وجود دارد و این موضوع نشاندهنده این است که این روستاها روزگاری خواستگاه فکر و اندیشه بوده اند و مردمانی این اماکن را بنیان نهاده اند. در کنار این آثار شفاهی و تاریخ شفاهی به آثار مکتوب در خراسان جنوبی و شهر بیرجند برخورد میکنیم و مزار کوچ و گودال چنگال و دیگر اماکن است که به گواه تاریخ نویسان به دوره ماقبل تاریخ برمیگردد و گویای این است که در این دیار مردمانی متمدن و اهل فرهنگ زندگی می کردند. تمدن و فرهنگ خراسان جنوبی در مراجع از جمله کتاب معجم البلدان یاقوت حموی و کتاب حمدالله موستوفی و دیگر سفرنامه ها از بیرجند به عنوان دارالملک قهستان یاد کردهاند و بدیهی است در سایه این فرهنگ و تمدن شاهد نام آوران شهید و مشهودی از جمله در قرن پنجم هجری با شخصیت عمید ابوبکر سرخسی قهستانی از ندیمان سلطان محمود غزنوی و معلم خاص فرزند وی مواجه میشویم و همه اینها گویای این است که خراسان جنوبی در طول تاریخ در دامن خود اندیشمندان بسیاری را پرورش داده است که از آن جمله حکیم نزاری، ابن حسام خوسفی، عبدالعلی بیرجندی است و البته استان خراسان جنوبی در حوزه دین و دیانت نیز پیشگام بوده است که قدمت حوزه علمیه معصومیه و فردوس به 800 تا 900 سال پیش برمیگردد. در حوزه دین و دیانت میتوان به شخصیتهای بینظیر و متفکر فاضل و دانشمندی همچون آیت الله شیخ محمد باقر گازاری، آیت الله شیخ محمد هادی هادوی، آیت الله شیخ محمد عرب معروف به موحد، آیت الله شیخ محمدحسین آیتی، آیت الله سیدحسن امامی، آیت الله جواد عارفی و خاندان جلیله عبادی و در رأس آنها حضرت آیت الله عبادی نماینده معزز ولی فقیه در استان را نام برد و در کنار حوزه علیمه به ادیبانی همچون حجت الاسلام دکتر ابراهیم آیتی برخورد میکنیم که بنا به گفته استاد شهید مطهری در کتاب بیست گفتار (جلد دوم) از ایشان به عنوان کتابخانه سیار تاریخ یاد میکنند. از دیگر بزرگانی منجمله سید محمد مشکات مؤسس کتابخانه دانشگاه تهران، علامه فرزان، احمد احمدی بیرجندی، پروفسور گنجی و پروفسور معتمدنژاد و دکتر شکوهی یاد میکنیم.
وی گفت: استاد فرزانه و اندیشمند زنده یاد و استاد مبرز و مسلم زبان و ادبیات فارسی کشور را از نزدیک میشناختم و مردمداری، اخلاق محوری، متانت، صلابت، قناعت و مناعت طبع این استاد بزرگ برای همه شناخته شده بود و امروز فکر و اندیشه و آثار ایشان برای همیشه در تاریخ باقی خواهد ماند و به روان آن بزرگمرد درود میفرستیم. دکتر لامعی در پایان تک بیتی از شاعر کویر شاعر دیار گلهای نرگس ابن حسام خوسفی را با مضمون" نام نیک رفتگان را پاس دار/ تا بماند نام نیکت پایدار" را قرائت کرد.
محمود رمضانی، سرپرست اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان جنوبی با اشاره به مقدمات برگزاری این مراسم گفت: به منظور ایجاد یادنامه این مراسم، کمیته علمی با حضور اساتید دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند تشکیل شد که در پاییز سال جاری از این یادنامه رونمایی خواهد شد. وی با تشکر از دکتر قریشی و اعضای انجمن مفاخر افزود: در خردادماه سال جاری نیز جلسه فرهنگ پژوهان برای تقدیر از خدمات دکتر محمد بهنام فر، عضو هیأت علمی دانشگاه بیرجند برگزار خواهد شد.
دکتر زنگویی معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه در این جلسه به وجود 7 هزار زبان در جهان کنونی و از بین رفتن هر زبان در مدت 7 روز و از بین رفتن نیمی از زبانها در قرن آینده گفت: در 50 سال گذشته تعداد زیادی از لغات فارسی از بین رفته است. وی آفریننده ها و موجودات دنیا را دو گونه نام برد و عنوان کرد: موجودات طبیعی را در صورت نیاز به آنها اقبال داریم و دست ساختههای بشر اگر به آنها نیاز داشته باشیم میمانند و رشد و تعالی پیدا میکنند و درصورت عدم نیاز از بین میروند و زبان نیز هم اینچنین شرایطی دارد. لذا باید در برابر استادان و بزرگان زبان فارسی کمال تشکر را داشته باشیم. زبان فارسی هیچگاه از بین نخواهد رفت زیرا دریاهایی همچون دیوان حافظ و سعدی و ... وجود دارد و بشر به آنها نیاز دارد و این دریاها وقتی برای بشر امروزی قابل استفاده است که بزرگانی همچون زنده یاد ناصح و دکتر بهنام فر و ... آن را برای لبهای تشنه بشر امروزی آماده نمایند تا آنها را با دریای معنویت زبان فارسی سیراب نمایند.
دکتر محمود رفیعی استاد مورخ و پزشک بیرجندی که از میهمانان برجسته این مراسم بود با ابراز شعف از اینکه در زادگاه خود و حاضر در این جلسه است از برگزار کنندگان این مراسم تشکر کرد و بیان داشت: با دکتر ناصح در سه سال اول مدرسه شوکتیه همکلاس بودم و دوست عزیزم محمد مهدی با اخلاق برجسته خود در کلاس درس باعث این شد که تمام همکلاسی ها با او دوست باشند، وی در همان ایام ایشان شعر میگفت . صمیمیت بین ما و دوستی از دهههای گذشته پس از فوت ایشان باعث رنجش اینجانب گردید و سعدی می گوید سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز و تا روزگاری که ادبیات وجود دارد ایشان زنده است و به نیکی از ایشان یاد خواهد شد.
پخش صحبت های دکتر یاحقی و دکتر راشد محصل نیز از دیگر برنامه های این مراسم بود.
دکتر محمد بهنام فر استاد گروه ادبیات فارسی دانشگاه بیرجند با تشکر از برگزارکنندگان این مراسم، درگذشت استاد بزرگ و فقید شادروان دکتر محمدمهدی ناصح را تسلیت گفت و به نقش ایشان در زبان و ادب فارسی در ایران و شبه قاره اشاره کرد و سابقه دوستی و شاگردی 30 ساله خود با ایشان را برشمرد و ادامه داد: استاد ناصح از لحاظ شخصیت، تواضع، آزادگی و صبر و حلم الگویی برای شاگردان بود. وی به فهم دانشجویان و احساس مسئولیت آنها در جامعه بسیار اهمیت میداد و معتقد بود که علم باید به دل دانشجو راه یابد. استاد اهل ادعا نبود و از لحاظ علمی یک علامه بودند و تمام عمر خود را وقف فرهنگ عامه این خطه کرد.
وی ابراز داشت: خیلی از افراد قبل از مرگشان می میرند ولی استاد عالم و عاشق بود و چون عالم عاشق بود همیشه باقی خواهد بود.
سخنرانی دکتر مرادعلی واعظی، عضو هیأت علمی پیشکسوت دانشگاه بیرجند و شعرخوانی دکتر حاجی پور و سخنرانی دکتر حسین زنگوئی از شاگردان استاد ناصح از دیگر برنامههای این مراسم بود.
در این مراسم از سردیس استاد ناصح رونمایی شد و هدایای از سوی اداره کل ارشاد اسلامی استان و دانشگاه بیرجند برسم یادبود به خانواده آن زنده یاد اهدا گردید.